نکتـه ها ….
انسان،نمي تواند بدون داشتن اعتقاد ، ايمان و اميد به آينده ، زندگي مناسب و سالمي داشته باشد يا كار ثمر بخش و مفيد براي بشريت و تمدن بشري انجام دهد كه منشاء تحول در جامعه گردد.
انسان فاقد ايده،آرمان و ايمان،موجودي است غرق در خود خواهي كه هيچگاه از دايره تنگ و كوچك محدوده منافع فردي و شخصي خود خارج نمي گردد،يا موجودي است ، مردد و سرگردان كه در برای خود، تكاليف اجتماعي مشخص و معلومي ندارد.
علاوه بر آن، انديشيدن ، سخن گفتن و برقراري ارتباط و فعاليتهای جمعي بر مبناي اعتقاد ، ايمان و خردورزي عالمانه از عوامل قوام دهنده حيات اجتماعي به شمار می آید که رشد و توسعه جوامع بشري نيز مرهون همين موارد است.
مطالعات و تحقيقات علمي و تربيتي بيانگر آن است كه مشاركت اجتماعي و فرهنگي جزء بهترين و موثرترين راههاي هويت يابي جوانان محسوب ميگردد.
امروزه تشکلها و سازمانهای مردم نهاد جوانان ، تجلي مشاركت اجتماعي و فرهنگي در دنياي مدرن ميباشند. و در عصر ارتباطات كه تعاملات اجتماعي بسيار گسترده اند، نقش پيشرو و مؤثرتري ایفا می کنند.
يكي ديگر از ويژگيها و تأثيرات اين تشكلها آن است كه در دوراني كه بعنوان دوران شتابندگي تاريخ و فشردگي زمان و مكان نام ميبرند، همواره تلاش مينمايند از ميان مسايل پيچيده كنوني با بهرهگيري از رهيافتهاي نظري دانشمندان و متفكران از يكسو و دستآوردهاي تجربي خود از سوي ديگر، راهي تازه و طرحي نو بگشايند و بر اين اساس ، تشكلها و سازمانهاي مردم نهاد جوانان را ميتوان پيشرو در نوآوري ها،خلاقيت ها و ابتكارات دانست و اين امر موجب نشاط، پويايي، طراوت و سرزندگي در جامعه ميگردد.
افزون بر آن، اين تشكلها با توجه به اينكه نقش نماينده بخشي از لايهها و اقشار مختلف اجتماعي جامعه را ايفا مينمايند، همواره تلاش ميكنند كه ميزان توانمنديهاي مهارتي، فردي و تأثير گذاري اجتماعي خود، و نيز قدرت تفكر جمعي را در ميان اعضاء خود افزايش دهند و مي كوشند،با تمرين رفتار و فعاليت جمعي و اجتماعي ، به وضعيت مطلوبي برسند.
واقعيت آن است كه در جامعه پوياي امروزي كه عرصه اجتماعي و فرهنگي ، با عناصر تأثيرگذار و كانالهاي ارتباطي متعدد مواجه گرديده، موضوع ارتقاء و تقويت هويت ديني و ملي، با توجه به دگرگونيها و مخاطرات پيش رو از اولويتهاي لازم همه مسئولان ، فرهيختهگان و دلسوزان نظام به شمار می آید، به ویژه ،تكليفي است كه بر دوش همه دلسوزان متعهد و عالمان روشن بین ،براي اداي دين به نسل جوان سنگيني مينمايد.
به منظور تحقق اين امر، دو شرط وجود دارد:شرط نخست، ايجاد زير ساختهاي قانوني براي تثبیت جايگاه مدني اين تشكلها است كه بايستي مورد حمايت و اولويت جدي قرار گيرند. و شرط دوم، عزم ملي و همه جانبه، براي تقويت و ارتقاء مشاركت و نقش دهي آنان مي باشد و اين، به يك باور علمي و عميق، در ميان كليه عوامل موثر در جامعه نیاز دارد. در اين بخش،می توان بر فرهنگ سازي و آموزش ،به عنوان يك راهبرد شتابدهنده و قوام بخش تاكيد کرد.
علاوه بر اين دو شرط كه از پيش نيازهاي متداول و متعارف است ، تلاش و انگيزه نسل جوان امروز نيز در رسيدن به اين آرمان اهمیت دارد.
يكي از اقدامات موثري كه در اين دوره به آن توجه نموديم، ارائه يك الگو و راهبرد عملي براي استفاده آسان تشكلهاي جوان ، هيئات و اعضاء آن است.در دانش جامعه شناسي، دستيابي به مدلي كه بتواند، فرايند شكل گيري يك سازمان و تشكل اجتماعي كار آمد و موفق را تبيين كند، از اهميتی فراوان برخوردار است .
استفاده از اين مدل تجربه شده، با بهره مندي از كاركردهاي موفق آن، مي تواند، چشم اندازی نوين، در عرصه مطالعات راهبردي و پژوهشهاي كاربردي بگشايد و نیز موجب برداشته شدن گامهاي استوار و سنجيده تري براي بهبود وضعيت فرهنگي ، اجتماعي جوانان در جامعه گردد.
مطالبی كه در پيش رو داريد خلاصه ای از تجربيات و اندوخته چند ساله هیئت و کانون خادم الرضاعلیه السلام قم است كه از تعاليم اجتماعي اسلام برگرفته شده و بر آیات نورانی قرآن كريم و احاديث ائمه اطهار علیهم السلام منطبق گردیده است.البته ،موارد دیگر را بر نگارش نخستین می توان افزود، مواردی که می توانند در کانون توجه کلیه اعضاء و تشکلها قرار گیرند و بهره ای درجهت پیشبرد و موفقیت آنان به دست دهند.
بعنوان نمونه ، یاد آوری نزدیک به 200 نکته که هر کدام دارای مفاهیم مشروح و تفضیلی اند ، خالی از لطف نیست:
هیئت و کانون خادم الرضاعلیه السلام
آغاز راه
1. قبل از پذیرفتن مسئولیت،تلاش نمایید نسبت به آن مسئولیت شناخت ،آگاهی و معرفت
لازم را پیدا نمایید.
2. نسبت به مسائل، مشكلات و حواشي مرتبط با فعاليت خود، قبل از انجام آن آگاهي درست و دقيق بدست آورید.
3. به مسئوليتي كه قبول ميكنيد به ديدهي يك رسالت بنگريد و به آن ايمان داشته باشيد.
4. قبل از برگزاري هر برنامه، چشمانداز مناسبي از آن برنامه و چالشهاي پيشرو براي خود
ترسيم كنيد.
5. آمادگي براي مواجهه با مشكلات و گرفتاريها و مسائل غير مترقبه از پيش نيازهاي انجام
هر كاري می باشد.
6. پيش از شروع هر فعاليت، به مطالعه و پژوهش درخصوص موضوع آن اهتمام ورزيد.
7. خود را براي انجام كارهاي سخت و دشوار ولی ارزشمند مهیا سازید. فراموش نكنيد كه ارزش انجام يك كار با ميزان سختي آن ارتباط مستقيمي دارد.
8. فعاليت خود را با نيت خالص و خداپسندانه آغاز كنيد و در تمامي مراحل كار، از آغاز تا پايان نيت خير و هدف الهي را از خاطر نبريد.
9. براي فعاليتهای خود آرمانهاي بلند ولي قابل دسترس، هدفمند و منطبق بر فضيلتها در نظر بگيريد.
10. براي كاري كه به آن ايمان و علاقه داريد و برايتان ارزشمند است،ارزش مادي و پولي قائل نشويد.
11. پيش از انجام هر فعاليت اجتماعي ميبايست فضا و بستر مساعد فرهنگي به منظور افزايش پذيرش اجتماعي و زمینه سازی آن فراهم گردد.
12. نوع فعاليت خود را متناسب با نيازهاي جامعه و مخاطبان و در جهت رفع كاستيها و بهبود امور طراحي و اجرا نمائيد تا براي جلب همكاري ديگران و افزايش انگيزه آنان توجيه منطقي داشته باشيد.
13. از تكراري شدن موضوعات و محتواي برنامهها و فعاليتهايتان اجتناب كنيد.
14.خوش رفتاري، گشادهرويي، مسئوليتپذيري، محبت، صداقت ، ادب و نزاكت از پيش نيازهاي يك فعاليت گروهي موفق ميباشند.
15. براي انجام فعاليتهايي كه به اخذ مجوز از مراجع ذيصلاح نيازمند است، مقید به اخذ مجوز پيش از شروع فعاليت باشید و اين مهم را به تعويق نياندازيد.
16. قبل از شروع به فعاليت، فعاليتهاي مشابه انجام شده را بررسي نمائيد، تا از تجربه های آن استفاده و از نمونههاي موفق و نكات مثبت آن الگوبرداري نموده و از موارد ناموفق و نكات منفي آن پند بگيريد.
17. پيش از شروع هر كاري با افراد مورد اطمينان، مطلع ، با تجربه و صاحبنظر مشورت نمائيد.
18. در قبول مسئوليتها توان و آمادگي جسمي و روحي خود را مدنظر قرار دهيد تا سنجيده و واقعبينانه تصميمگيري نمائيد.
19. از قبول چندين مسئوليت به صورت همزمان خودداري كنيد و تمام فكر و توان خود را بر يك فعاليت متمركز كنيد تا آن را به بهترين نحو به انجام رسانيد.
20. در پذيرش مسئوليت، تعارف و رودربايستي را كنار بگذاريد و براساس علاقه و منطق تصميمگيري كنيد. هيچگاه از بيان كلمه «نه» نترسيد.
21. در انجام يك كارگروهي، وجود همراهان مطمئن و مسئوليتشناس، علاوه بر تسهيل سختيها، قوت قلب و نقطه اطميناني براي شما به شمار ميآيد. پيش از شروع فعاليت نسبت به حضورچنين افرادي در گروه اطمينان حاصل كنيد.
توكل به خدا و احترام به باورها
1. ايمان قوي در كنار سختكوشي و رعايت انضباط كاري از عوامل موفقيت هر فعاليت گروهي است.
2. خودسازي و پرورش قواي روحي و دروني عوامل فعال در مجموعه، منجر به افزايش توانايي و ظرفيت فردي آنها و ارتقاء سطح كيفي فعاليتهاي اجتماعيشان ميشود.
3.كارهاي جمعي و گروهي به صورت داوطلبانه به آرامش و صبوري نياز مبرمي دارد. صبر، زينت معنوی انسان و كليد دستيابي به موفقيت ها به شمار ميآيد.
4. اجتناب از دروغگويي، پرهيز از خلف وعده و پايبندي به عهد و پيمان در انجام يك كار گروهي موفق اهميت زيادي دارد.
5. در محيط فعاليت، فضاي سالم و مناسبي برقرار سازيد كه همه فعالان واعضاي گروه با صداقت، شرافت و اخلاص در آن به فعاليت بپردازند.
6. گروهي كه اعضاي آن با هم يكدل و صميمي و براي هم خواهان سلامت وسعادت و عاقبت بهخيري باشند، بيترديد در دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده موفق خواهد بود.
7. به خاطر داشته باشيد كه يك كار كوچك ولي با ضابطه، قاعده و تقوا بهتر از كارهاي بزرگ ولي عاري از اين ويژگيهاست.
8. در انجام امور پس از توكل به خداي يكتا،به آنچه ایمان دارید عمل نمائید و در آن کار ثابت قدم و استوار باشيد و از آن با سربلندي دفاع كنيد.
9. به آنچه داراي ارزش و مقام و موقعيت جاودانه است احترام بگذاريد و اين روحيه را به كل گروه انتقال دهيد.
10. فعاليتها و برنامههاي مجموعه و تشكل شما نبايد شما را از پرداختن به امور مهم ديگري كه به شخص شما، خانواده و اطرافيان مربوط ميشود، باز دارد.
11. حین انجام فعاليتهاي اجتماعي خود ، نسبت به برگزاری محافل و مجالس انس با قرآن و مناجات و ارتباط با خدا به بهترين شكل ممكن اهتمام ورزید و بدانيد كه كليد تمام مشكلات، در ژرفاي همين انس و ارتباط نهفته است.
12. روحيه سبقت و رقابت در انجام فضايل و نيكوييها را در ميان اعضاي گروه تقويت نمائيد.
13. آداب صحيح اجتماعي و نكات آموزشي مورد نظرتان را نه با تحميل، بلكه با شيوههاي جذاب و صميمانه و در اوقات شادي و نشاط اعضاء به آنها تعليم دهيد.
14. پرداختن به اعمال و فرائض ديني را هيچگاه، حتي در اوج كار وگرفتاريها از خاطر نبريد.
15. هر اندازه فضاي فعاليت هاي اجتماعي از سلامت فرهنگي و اخلاقي بيشتري برخوردار باشد، روحيه تلاش و خدمت خالصانه و صادقانه در اعضاء تقويت ميگردد.
16. شخصيت خود را با مكارم اخلاقي و فضايل اجتماعي آراسته نمائيد و ناشر اين فضايل در محيط گروه باشيد.
17. به جاي تاثيرپذيري از گروه و اعضاي آن سعي كنيد خود، عنصري تاثيرگذار بر گروه و اطرافيان باشيد.
18. اعتراف به خطاها و پذيرش اشتباهات، نمايانگر صداقت و شهامت شما در كار و موجب افزايش اعتبار و احترام شما در ميان اعضاء است.
19. زمان و مکان نیز شریف و غیر شریف دارد در شریف ترین ایام مثل مبعث ، غدیر و ایام مبارک اعیاد و ولادت ها و ماه های مبارک تلاش نمائید تا از لحظات آن بهره وافر برای خود و گروه تحصیل نمائید.
احترام به اصول، ارزشها و قواعد كار گروهي
1. در يك كار گروهي موفق، كليه تصميمات و اقدامات بايستي براساس خرد جمعي اتخاذ شود نه سلايق فردي.
2. نسبت به گسترش فضيلتهاي معنوي، علمي و اخلاقي بين اعضاي گروه اقدام عيني و عملي نموده و تلاش كنيد از اين جهت الگوي ديگران باشيد.
3. در اوقات خستگي و بي انگيزگي كاري انجام ندهيد و چنانچه اعضای گروه نیز در این شرایط می باشند کاری به آنها نسپارید.
4. كليهي فعاليتها و برنامهها بايستي منطبق بر قواعد و ضوابط رسمي، طراحي و اجرا شود. رفتار قانوني و ضابطهمند به ثبات قدم و استواري كار منجر ميگردد.
5. رعايت قوانين و ضوابط ميبايست به صورت مداوم به فعالان، همكاران و مخاطبان يادآوري و تاكيد گردد.
6. در اطلاعرساني و دعوت از مخاطبان و همكاران، حفظ شأن، كرامت و حرمت آنان مدنظر قرار گيرد.
7. به فكر خارج كردن رقيبان از صحنه و حذف آنان نباشيد. ارزش كار شما در رقابت سالم با ديگران معنا مييابد.
8. از تنوع و تكثر نظرها استقبال كنيد و هرگز مسير آنها را مسدود ننمائيد بلكه از آنها به عنوان بستري مناسب براي نوآوري و ايجاد تحول بهره بجوئيد.
9. از تمام روشهاي مناسب براي جلب نظر و مشورت ديگران استفاده كنيد.
10. در انجام فعاليتها علاوه بر طراحي هدف و موضوع مشترك براي تمام اعضا، تلاش نمائيد تا با ترسيم چشمانداز مناسب، فضاي ذهني مشتركي نيز براي آنان ايجاد كنيد. فراموش نكنيد كه اين نقاط مشترك به تفاهم و همدلي و در نتيجه موفقيت و كاميابي منجر ميگردد.
11. برای مقابله با تفرقه و اختلاف که بزرگترين تهديد براي هر كارگروهي به شمار ميآيد، تلاش کنید تا ذهنیت و باورهای افراد گروه را ارتقاء و به هم نزدیک نمائید.
12. اقدامات مخرب، توهينآميز،ناجوانمردانه و دور از انصاف ساير افراد و گروهها را با مقابله به مثل پاسخ ندهيد بلكه سعي كنيد از آنها فاصله بگيريد و تنها بر كار خود تمركز كنيد.
13. به هيچ وجه كارها و فعاليتهاي خود را با نگاه تفريحي انجام ندهيد. به خاطرداشته باشيد كار ميتواند تفريح خوبي باشد ولي تفريح هرگز كار خوبي نيست و موجب سستي، رخوت و بيانگيزگي در طول زمان ميگردد.
14. انجام به هنگام و منظم برنامهها و جلسات را به صورت يك رفتار ثابت وسنت غيرقابل تغيير در گروه نهادينه سازيد و خود و ساير اعضاء را موظف به پيروي از آن نمایيد.
15. از اظهارنظر غير منصفانه درخصوص فعاليت و عملكرد ديگران به ويژه رقيبان در مجالس و محافل خودداري كنيد تا از ارزش كارهاي شما كاسته نشود.
16. در حفظ حريم شخصي افراد و همكارانتان مراعات نموده و به حقوق آنها احترام بگذاريد.
17. همواره به هويت و اصالت گروه پايبند باشيد و در جهت دستيابي به اهداف و آرمانهاي گروهيتان حركت كنيد.
18. از مهمترين اصول و قواعد فعاليتهاي گروهي، احترام به نظر مخالفين و منتقدين است. هرگز در مقابل انتقادات ديگران موضع نگيريد، بلكه از آن استقبال كرده و در جهت اصلاح خود و كارها به كار بنديد.
19. پس از پذيرش مسئوليت، به تعهدات خود پايبند باشيد و سعي كنيد وظيفه خود را به بهترين شكل ممكن به انجام برسانيد.
20. هنگام سخن گفتن مخاطبان در گروه ، به سخنانشان خوب دقت نمائید تا ضمن بالا رفتن روحیه جمعی از این طریق هم به او احترام گذاشته و هم موجب ارزش نهادن بر فرصتهای موجود شوید.
انتخاب همراهان
1. نسبت به خصوصيات و ويژگيهاي اخلاقي، اجتماعي افراد فعال و دستاندركاران گروه در هر دو بعد رفتاري و گفتاري توجه داشته باشيد.
2. در انتخاب همكاران؛ خواست، اراده و انگيزهي همراهي خود آنان مهمترين نكته ميباشد. هرگز كسي را مجبور به انجام كار يا پذيرفتن مسئوليتي که میل به آن ندارد نكنيد.
3. نيروي انساني متعهد، كارآمد و توانا از مهمترين اركان پيشرفت، توسعه و موفقيت در هر عرصهاي به شمار ميآيد.
4. اعتماد به جوانان و چهرههاي جديد و ميدان دادن به آنان امري پسنديده است كه منشاء كشف و پرورش استعدادهاي آنان شده و متضمن دوام و بقاي مجموعه ميگردد.
5. افراد خلاق، نوآور مبتكر و داراي دانش و ايده مناسب را شناسايي و در انجام امور از آنها استفاده نمائيد.
6. از به كارگيري انسانهاي داراي درك نادرست، كج سليقه و دير فهم در گروه كه موجب بروز ضايعه و خسارت ميگردند دوري گزينيد.
7. مسئوليت امور بايستي به افرادي سپرده شود كه توانايي انجام آن را داشته باشند و داراي تجربهي فعاليت در آن حوزه يا حوزههاي مشابه باشند.
8. به اعضاي جديد و همكاران تازه وارد بايستي شرح وظايف مشخص و روشن ارائه شود و مورد راهنمايي و مشاوره اعضاي با تجربهتر گروه قرار گيرند.
9. فراموش نكنيد به كارگيري انسانهاي بدقول، بيتعهد، بيانگيزه، داراي نيات نادرست و سوابق نامناسب به زوال گروه منتهي ميگردد.
10. نسبت به استعداد، توانايي و قابليت خود و ساير اعضاي گروه نگاه واقع بينانهاي داشته باشيد و براساس آن برنامهريزي لازم را انجام دهيد.
11. صداقت، جسارت و نزاكت در كار، سه ملاك مهم در انتخاب همكاران ميباشد.
12. فراموش نكنيد، حضور انسانهاي بد نام و بي اعتبار در يك گروه موجب كاهش اعتبار و بدنامي آن گروه ميگردد.
13. به انسانهاي داراي صلاحيت، شايستگي و با كفايت، بيشتر بها دهيد و مسئوليتهاي بيشتري به آنها واگذار كنيد.
14. در انجام فعاليتهاي اجتماعي، به اهميت و نقش بانوان در كارها بيشتر توجه نموده و زمينهي مناسب براي فعاليت آنها را فراهم سازيد. بهتر است امور مربوط به بانوان را به خود آنها واگذار نمائيد.
15. از افراد ناشي و كم تجربه بیشتر مراقبت کنید.
16. به انسانهاي سخنچين، پر حرف و كم عمل ميدان ندهيد كه همكاري با اين افراد عاقبت خوشي براي گروه به دنبال نخواهدداشت.
17. انسانهاي خوش قول و امانتدار، قابل اعتمادترند. در كارها بيشتر از اين افراد استفاده نمائيد و مسئوليتهاي بزرگ را به آنها محول كنيد.
18. در انتخاب اعضاي گروه، سوابق فعاليتهاي آنها را مدنظر قرار دهيد و آگاهانه و براساس شناخت قبلي اقدام نمائيد.
19. از همكاري با انسانهاي چاپلوس و سست اراده اجتناب ورزيد كه عاقبت خوشي به دنبال نخواهد داشت.
20. با ورود افراد و همکاران جدید بر ظرفیت گروه خود بیافزایید و البته طوری رفتار نمائید که باعث فراموشی ارزش افراد ماضی نشود.
تعامل با اعضاي گروه
1. تعلق خاطر كليه عوامل فعال و دستاندركاران به مجموعه بايستي محكم واستوار باشد، هر اندازه كه ميزان اين وابستگي و دلبستگی روحي بيشتر باشد گروه موفق تري خواهيد داشت.
2. استفاده بهينه از وقت همكاران و داوطلبان و نيز دانش، تجربه و ايدههاي آنان به عنوان دو منبع با ارزش بايستي مورد توجه قرار گيرد، در غيراينصورت منجربه بروز احساس سرخوردگي و بيانگيزگي در ميان اعضاي گروه ميگردد.
3. تشويق عوامل اجرايي و سپاسگزاري از اقدام موثر و مفيد آنان در حين فعاليت گروهي به منظور ايجاد انگيزه بيشتر و تداوم آهنگ حركت آنان امري موثر است.
4. در كنار تشويق، رسيدگي به مسائل و مشكلات فعالان و اطلاع از احوال همكاران امری ضروري است.
5. نسبت به وضعيت تحصيلي، شغلي و خانوادگي همكاران خود اهميت قائل شويد و به حقوق و خواستههاي آنان توجه نمائيد
6. با استفاده از ساز و كارهاي مختلف، نسبت به شناسايي استعدادها و ظرفيتهاي ذاتي اعضاي گروه اقدام نموده و در جهت ارتقاي فعاليتها از آن استفاده كنيد.
7. به خاطر داشته باشيد، موفقيت و بهتر شدن كار گروهي شما، نتيجهي موفق بودن و بهتر شدن عملكرد اعضاي گروه است.
8. نسبت به موقعيت مكاني انجام فعاليت، سهولت رفت و آمد و رفاه حال همكاران و مخاطبين توجه داشته باشيد.
9. مراقب گفتار و رفتار خود در برخورد با همكارانتان باشيد و از پذيرفتن نقاط ضعف خود نهراسيد.
10. در تعامل و ارتباط با ديگران ضمن حفظ خوشرويي، نشاط و صميميت، از به كار بردن الفاظ مبالغه آميز و چربزباني پرهيز نمائيد تا در صداقت شما دچار ترديد نشوند.
11. از طرح شوخيهاي سخيف و دور از شأن در محيط كارگروهي پرهيز نموده، با دوستان و همكارانتان مودبانه سخن بگوئيد و در جمع آنان را با الفاظ محترمانه خطاب نمائيد.
12. از بيان آنچه كه موجب تكدر خاطر و ناراحتي دوستان و همكارانتان ميشود حتي به صورت شوخي، پرهيز نمائيد.
13. از انجام كارهاي پراكنده، بدون شناخت كافي و صرفاً براساس ميل و خواستهي شخصي خودداري كنيد.
14. ورزش، تفريحات سالم و نشاطآور را در برنامههاي خود براي اعضاي گروه و مخاطبان بگنجانيد، تا انگیزه کاری آنان افزایش یابد.
15. چنانچه يكي از اعضاء گروه در مسئوليت محوله ضعيف و ناموفق عمل كرد، از ملامت و سرزنش و بيان نقاط ضعف وي در جمع پرهيز نمائيد و سعي كنيد با تاكيد بر نقاط قوت كارش،اعتماد به نفس او را افزايش دهيد.
16. از مقايسه افراد ضعیف با ساير اعضاي گروه بپرهيزيد چرا كه منجر به بروز حسادت و كينه و اختلاف در گروه ميگردد.
17. به جنبه های اخلاقي و ظرفیتهای فردي اعضاي گروه توجه داشته باشيد و با هركس متناسب با ظرفیتها و روحيات وي ارتباط برقرار كنيد.
18. در برخورد با انسانهاي بلند پرواز، سعي كنيد بدون آنكه باعث دلزدگي و سرخوردگي آنها شويد، به صورت آرام و تدريجي روحيات وي را تعديل نموده و واقعيتها را برایشان تبيين نماييد.
19. با شركت دادن اعضا در جلسات بحث و سپردن مسئوليتهاي مناسب به ايشان، قوهي تفكر و تجزيه و تحليل را در آنها تقويت نمائيد.
20. روحيهي وظيفهشناسي و قانونمداري را در ميان اعضاي گروه و همكارانتان ترويج دهيد و خود در اين خصوص به عنوان يك الگو عمل نمائيد.
21. از تحقير،تمسخر و تخريب ديگران به شدت اجتناب كنيد چرا كه منجربه بروزسوءتفاهم، و ايجاد فضاي نفاق و دورويي در گروه ميگردد.
22. در يك گروه موفق، اعضاي گروه در لحظات شادي و غم شريك يكديگرند. در ابراز تبريك و يا تسليت به دوستانتان پيشقدم شويد.
23. از تبعيض و رفتار دوگانه در برخورد با همكاران و اعضاي گروه پرهيز كنيد.
24. در دفاع از حيثيت و كرامت دوستان و همكاران خود، چه در داخل گروه و چه در خارج از آن بكوشيد.
برنامهريزي و آيندهنگري
1. همواره به خروجي و دستاوردهاي فعاليت خود بيش از ساير مسائل توجه داشته باشید و نسبت به افزايش كيفيت دستاورد کاری تلاش نمائيد.
2. به آينده و برنامههايي كه براي آن داريد بيش از گذشته و برنامههايي كه انجام دادهايد توجه كنيد.
3. تقسيم مسئوليت اعضاء در بخشهاي مختلف در قالب جداول و نمودار سازماني و با شرح وظايف مشخص از ضروريات يك كارگروهي موفق است.
4. كليهي برنامهريزيها بايستي در قالب جداول زماني و مكاني و به صورت مرحله به مرحله طراحي و تدوين گردد.
5. چنانچه سرعت عمل با دقتنظر، مهارت، تجربه و شناخت كافي همراه شود، دستيابي به هدف مورد نظر در موعد مقرر تسهيل ميگردد.
6. برنامهريزي مناسب براساس شناخت صحيح از نقاط قوت و در جهت بهرهگيري مناسب از آنها از امور مهم و كليدي است.
7. وضع قوانين و استانداردهاي كاري و ارزيابي فعاليتهاي صورت گرفته مطابق با اين استانداردها در بهبود مداوم كيفيت فعاليتها نقش موثري ايفا ميكند.
8. نظرسنجي از مخاطبان، ارزش نهادن به نظر آنان و بهرهگيري از پيشنهادها و انتقادهاي سازندهشان در افزايش احساس مسئوليت افراد و تبديل مخاطب منفعل به مخاطب فعال بسيار موثر ميباشد.
9. نسبت به مسائل و حواشي پيرامون فعالیتهای گروه و تحليل آنها به منظور آسيبشناسي و مقابله با اين مسائل حساس باشيد.
10. ارائه آموزشهاي لازم به همكاران و فعالان گروه با هدف افزايش مهارت و دانش و ارتقاء كارايي آنها امري ضروري است كه براي گروه منافع زيادي به دنبال دارد.
11. كليه اهداف و برنامههاي گروه را در قالب سه بخش کوتاه مدت، ميان مدت و درازمدت طبقهبندي كنيد و برنامهريزي جداگانهاي براي دستيابي به اهداف هر بخش صورت دهيد.
12. ضمن بررسي عوامل موفقيت و ناكامي در فعاليتهاي گذشته خود و ديگران از تجربههاي بدست آمده براي فعاليتهاي پيش رو استفاده كنيد.
13. تصميمات مهم و حساس را با تمركز كافي و در محيطي خلوت و آرام و به دور از تشویش اتخاذ نمائيد.
14. رسيدن به هيچ هدف و مقصدي غيرممكن نيست. تمركز و اعتماد به نفس بالا، شناخت صحيح و بهرهگيري مناسب از ظرفيت ها و استعدادهای نیروی انسانی ، در كنار برنامه ريزي صحيح، اراده و انگيزه كافي، دستيابي به هر هدفي را ممكن ميسازد.
15. اهداف، موضوع فعاليت، سياست و چشم انداز فعاليتهاي گروه را به صورت واضح و مشخص تبيين و براي همكاران خود به خصوص اعضاي جديد و تازه وارد تشريح نماييد.
16. فعاليتهاي شما بايستي در موضوعات مشخص، نزديك و مرتبط با هم طراحي گردد تا به شكل شايستهاي به اجرا در آيند.
17. به منظور اثربخشي بيشتر فعاليتها و برنامهها، مخاطبان را براساس مقاطع سني مختلف و اقشار متفاوت با مدارج علمی نزدیک بهم دستهبندي نمائيد و به تفاوت ذائقه و سليقه اجتماعي هر مقطع سني در اجراي برنامهها توجه نمائيد.
18. از امكانات موجود نهايت استفاده را ببريد و به هيچ عنوان اجازهي اسراف و اتلاف منابع و امكانات را ندهيد.
19. براي فعاليتهاي خود اولويت و زمانبندي مناسب تنظيم كنيد تا امور اصلي مقدم بر امور فرعي قرار گيرند.
20. براي امور مالي كارهاي خود برنامهريزي دقيق و مسئولانه داشته باشيد و انضباط مالي را در كار خود رعايت كنيد، و به ديگر اعضاء نيز توصيه و سفارش نماييد.
21. برقراري ارتباط سازنده و تعامل پايدار با ديگر گروهها و سازمانها نقش مهمي در سرعت بخشيدن به پيشبرد اهداف گروه ايفا ميكند.
نوآوري و خلاقيت
1. ابتكار و نوآوري در شيوه اجراي فعاليتها براي ايجاد تنوع و جاذبه و خلاقيت و جلوگيري از يكنواختي امري ضروري است. استفاده از ايدههاي جديد، و راهكارهاي نو و برنامههاي روشمند به پويايي حركت منجر ميشود.
2. تلاش كنيد هر برنامهاي كه برگزار ميكنيد نسبت به برنامههاي گذشته رشد و پيشرفت محسوسي داشته باشد.
3. درخصوص برنامههاي جانبي و اوقات فراغت فعالان و همكارانتان برنامهريزي مناسبي داشته باشيد.
4. استفاده از رايانه و برنامههاي نرم افزاری در تبليغات، اطلاعرساني، برنامهريزي و اجراي فعاليتهاي گروهي نقشي مهم و اساسي دارد.
5. در ارائه و اجراي برنامهها از روشها و سبكهاي بديع و تازه و در عين حال صحيح و مطابق با اصول و ارزشهاي گروه و جامعه استفاده كنيد.
6. از تكراري شدن كارها و تبديل آنها به يك عادت كسالتآور جلوگيري نمائيد.
7. به منظور رسيدن به اهداف خود، روشهاي مختلف و شيوههاي متنوع را مطالعه و بررسي نمائيد.
8. سفر، موقعيت مناسبي براي شناخت انسانهاست. مسافرت هاي گروهي و اردوهاي جمعي را به صورت هدفمند و با برنامه طراحي كنيد چرا كه در رشد عقلي و تجربه اندوزي انسانها نقش مهم ايفا ميكند.
9. ذهن انسان فرار و خود وي فراموشكار است، بنابراين ايدهها و تفكرات جديد خود را در دفترچهاي يادداشت كنيد تا در زمان مناسب از آنها استفاده نمائيد.
10. به كارگيري فناوريهاي نو و تازه در كنار استفاده بهينه از امكانات و تجهيزات سختافزاري و نرمافزاري موجود، موجب ارتقاي كيفي خدمات ارائه شده به مخاطبان و جلب رضايت آنان و تاثيرگذاري بيشتر برنامهها ميگردد.
مشورت و نقد پذیری
1. از مشورت و راهنمايي خبرگان، انديشمندان و صاحب نظران بهره لازم را ببريد.
2. استفاده از الگوي مناسب و برتر در فعاليتها به افزايش ضريب موفقيت شما منجر ميشود.
3. در يك فعاليت جمعي؛ كاستيها، كوتاهيها، ناكاميها را نبايد به گردن ديگران انداخت بلكه بايستي با شناخت صحيح و پذيرفتن خطاها، نسبت به برطرف كردن آنها اقدام كرد.
4. انسانهاي موفق همواره آماده پذيرش اشتباهات و خطاها و جبران آنها جهت متوقف ساختن خسارت ناشي از آن هستند و براي پذيرش مسئوليت آن جسارت لازم را دارند.
5. در اوج هيجان و احساسات بر خود مسلط باشيد تا بتوانيد تصميم خردمندانه اي اتخاذ كنيد.
6. در جلسات بحث و تبادلنظر از اظهار نظرهاي بيمورد و بيان مطالبي كه در مورد آن اطلاعات درستي نداريد پرهيز كنيد. در چنين شرايطي، خاموشي و سكوت شما باعث ميشود ارزش سخن شما دربارهي آنچه كه از آن مطلعيد افزونتر گردد.
7. توجه داشته باشيد كه گوش سپردن و بها دادن به ايدهها و نظرهاي ديگران، هم تكريم آنان و هم نمايانگر شخصيت والاي شماست.
8. روحيهي نقدپذيري داشته باشيد و تلاش نمائيد تا فرهنگ نقادي مثبت و سازنده كه نقد بر عملكرد افراد است نه نقد بر شخصيت آنان در گروه ترويج شود.
تدبير در عمل
1. تسهيل كارهاي بزرگ و ساده كردن امور پيچيده، ضريب موفقيت فعاليت را افزايش ميدهد.
2. مجموعهي عوامل و دستاندركاران يك فعاليت بايستي براي انجام آن تمركز و انگيزهي لازم را داشته باشند.
3. تصميمگيري صحيح و مقتدرانه در مقاطع حساس از بروز بحران در فعاليت گروهي جلوگيري ميكند.
4. درمراحل مختلف انجام هر كار، بايستي نظارت و پيگيري مناسب صورت گيرد واين امرتا رسيدن به مقصد نهايي ادامه يابد.
5. موفقترينها همواره كساني هستند كه علاوه بر امور كلان، به جزئيات كار نيز توجه و اهتمام دارند.
6. كارها ميبايست در زمان مناسب، به افراد كارآمد سپرده شوند و هرلحظه آمادگي تعويض وجابجايي درمسئوليتها وجود داشته باشد.
7. تشويق، ابزاري قدرتمند براي شكوفايي استعدادها و پرورش آنهاست. بر اين اساس ميبايست به صورت مستمر سياستها و برنامههايي در اين زمينه مدنظر قرار داد.
8. كليهي امور مرتبط با يك فعاليت گروهي بايستي تحت نظر و كنترل كامل دقيق مجريان فعاليت صورت گيرد.
9. در كار خود جدي باشيد و از ساده انگاري و مماشات در انجام امور اجتناب ورزيد.
10. سعي كنيد تمام اعضاي گروه به نحوي در انجام فعاليت گروهي سهيم گردند. اين مشاركت ميتواند بصورت فكري، اجرايي، مادي و معنوي باشد.
11. سعي كنيد كمتر وعده بدهيد تا انتظارات را از خود و گروه منطقي و تعديل نمائيد.
12. از زمان و امكانات موجود بهترين استفاده را ببريد و اين تفكر را به ساير اعضاي گروه نيز منتقل سازيد.
13. نسبت به انسجام درون گروهي و تعاملات برون گروهي، توجه و اهتمام كافي منظور سازيد.
14. به برقراري نظم و ايجاد انضباط گروهي كه پيش نياز انجام يك كار گروهي موفق است توجه ويژهاي مبذول داريد.
15. از مخلوط كردن امور مختلف و بي ارتباط به يكديگر خودداري كنيد چرا كه به تصميمگيري نادرست و دور از منطق منتهي ميگردد.
16. حضور به هنگام، با انگيزه و مسئولانه مديران و مجريان ارشد هر كاري، در افزايش انگيزه و مسئوليتپذيري ساير اعضاء تاثير مستقيم دارد.
17. براي كارهاي خود هرگز براساس حدس و گمان برنامهريزي و تصمیم گیری نكنيد. زيرا علاوه بر اينكه احتمال شكست برنامه را افزايش مي دهد اعتبار گروه را نيز مخدوش مينمايد.
18. برگزاري جلسات بصورت منظم و تدوين دستور جلسه پيش از برگزاري و صورت جلسه پس از برگزاري آن و ارائه گزارش منظم از نتايج جلسات از ابزارهاي مهم دستيابي به اهداف و موفقيت در كار گروهي به شمارميآيند.
19. منابع و ظرفيتهاي در دسترس را به خوبي بشناسيد و براساس اين شناخت برنامهريزي نمائيد.
20. به همكارانتان اعتماد كنيد و به جاي اينكه خود بر تمام كارها و مسئوليتها تمركز كنيد، ساير اعضاي گروه را نيز به مشاركت تشويق نموده و به هر فرد، مسئوليتي كه مناسب و در خور اوست تفویض نمائید.
مدیریت چالش ها
1. در كاستيها و ناكاميها و نيز هنگام بروز بحرانها بر خود مسلط باشيد و راه برون رفت از آن را با درايت و تدبير جستجو كنيد.
2. بروز مشكل در فعاليتها امري اجتناب ناپذير است. با پيشبيني و شناسايي مشكلات محتمل، بايستي با آمادگي به استقبال آنها رفت تا بتوان درحل و فصل آنها موفق عمل نمود.
3. حتي در بدترين شرايط و موقعيتها نيز بايستي داراي برنامه مناسب و آينده نگرانه به منظور خروج از بحران بود.
4. صبر و مقاومت در مقابل مشكلات، نارساييها و كملطفيها امري مهم و ضروري براي انجام يك كار گروهي موفق است.
5. اگر در كار خود موفق نشديد و شكست خورديد، به جاي يأس و نااميدي مجدداً با تدبير و تجربه حاصل از شكست برنامهريزي نمائيد. به خاطر داشته باشيد كه هر شكست پلي به سوي پيروزي است.
6. از پر حرفي و سرزنشهاي متعدد دوستان و همكاران خود، حتي در سختترين شرايط پرهيز نمائيد.
7. هنگام بروز اختلاف و سوءتفاهم ميان دوستان وهمكارانتان از قضاوت ناآگاهانه و جانبداري يك سويه اجتناب نمائيد. بلكه تلاش كنيد در فضايي بيطرفانه، صميمانه و خالي ا ز جنجال و هياهو سوء تفاهم پيش آمده را بر طرف سازيد.
8. اعضاي گروه و همكارانتان را به صبر وشكيبايي در مقابل گرفتاريها و سختيها دعوت نمائيد و خود به عنوان يك الگو در اين زمينه عمل كنيد.
9. به خاطر داشته باشيد كه ارزش اقدامات نيك و پسنديده، متناسب با زحمات، تلاشها و كوششهاي صورت گرفته براي آن سنجيده ميشود. هر اندازه كه ميزان رنج و دشواري كاري بيشتر باشد، ارزش و اهميت آن افزون تر ميگردد.
10. هنگام بحث و جدل دور از منطق، از اظهارنظر سريع و صريح پرهيز نموده، صبر كنيد تا فضاي ناآرام موجود تغيير كرده،آنگاه به بيان حقيقت بپردازيد.
11. هنگام انجام يك فعاليت گروهي، رنجش حين كار در ميان اعضاء امري محتمل و اجتناب ناپذير است. اگر موجب رنجش و آزردگي خاطر هر يك از اعضاي گروه شديد، به سرعت زمينهي رفع كدورت را فراهم سازيد و در اين زمينه با گذشت و بزرگمنشي پيش قدم شويد. مطمئن باشيد اين امر افزايش احترام و اعتبار شما نزد آن فرد و ديگران را به دنبال خواهد داشت.
12. در فعاليتهاي گروهي به صورت طبيعي با مسائل و مشكلات كوچك و بزرگ مواجه ميشويد. در چنين مواقعي از اعلام و انتشار اين مشكلات خودداري كنيد تا موجب تضعيف روحيه ديگر اعضاء و سردي آنها نگردد.
13. در مواجهه با چالشها، مشكلات و گرفتاريها، مهمترين شاخص رفتاري جهت عبور از آنها، تمركز و اعتماد به نفس است. بنابراين در اينگونه موارد با آرامش خاطر و عزم و ارادهي راسخ و شكستناپذير تصميمگيري نمائيد.
14. هنگام بروز مشكلات به جاي منفيبافي، مثبتانديش باشيد و روحيهي اعتماد به نفس و خودباوري را جايگزين احساس ضعف و ناتواني كنيد.
جمعبندي
1. محصول و خروجي هر فعاليت و برنامهاي بايستي قابل سنجش و اندازهگيري باشد و به روشني تبيين و تدوين گردد.
2. از مبالغه واغراق در بيان موفقيتها يا طرح ناكاميها جداً پرهيز نمائيد و هر چيزي را آنطور كه واقعاً هست ترسيم نمائيد.
3. به خاطر داشته باشيد يك فعاليت گروهي علاوه بر آنكه درسها و تجربههاي فراواني نصيب ما خواهد كرد، فرصت مناسبي براي تمرين آداب معاشرت و رفتارصحيح اجتماعي و گفت و گوي درست و منطقي با اطرافيان به شمار ميآيد.
4. نسبت به نتيجه و خروجي كار خود از قبل برنامهريزي كنيد و در خصوص دستيابي به آن احساس مسئوليت كافي داشته باشيد.
5. بررسی نمائید که تا چه میزان به اهداف و مقاصدی که ترسیم نموده بودید ، رسیده اید و عوامل ضعف و موانع را در پایان کار پیدا نموده تا در فعالیتهای آینده از آن بعنوان یک تجربه بهره ببرید.