آیت الله هادوی تهرانی چهارمین کنفرانس گسترش فرهنگ حجاب و عفاف1389

بسم الله الرحمن الرحیم

شب میلاد امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، شب میلاد منجی عالم، شب میلاد کسی که همه انبیا بشارت آمدن اونو دادند، شب میلاد کسی که آرمان انسانیت، آمال و آرزوهایش در طول تاریخ، در ظهور او تجلی پیدا خواهد کرد، بر خود اون بزرگوار که قطب عالم امکان است و همه دوستداران، علاقه‌مندان و همه منتظران حقیقی اون بزرگوار، مبارک باد!

آرمان امام زمان (عجل الله تعالی فرجه­الشریف) آرمان اسلام، آرمان همه انبیا (علیهم­السلام) است. تحقق کامل حق در تمام ابعاد زندگی انسان، تشکیل حکومت بر همه عالم، مبتنی بر عدل و داد؛ حضرت این عالم رو از عدل و داد و قسط پر خواهند کرد، بعد از این‌که پر شد از جور و بیداد؛ اما، چرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه­الشریف)، این گوهر عالم، نتیجه خلقت، تحقق نهایی آرمان انسانیت، در پرده غیبت است؟ به تعبیر مرحوم شیخ طوسی (رضوان الله تعالی علیه): منشأ غیبت اون حضرت، ما هستیم. از ناحیه خدا، از ناحیه اون که به این عالم بخلی، افاضه وجود می‌کند، کمبودی نیست و اگر نقصی وجود داره، در ناحیه قابل است، در ناحیه ما که ظرفیت حضور او رو پیدا نکردیم. بنابراین، ما که برای فرج اون حضرت دعا می‌کنیم، این دعا که از عبادات بزرگ است، توجه کنیم که شاید یکی از موانع فرج اون حضرت خود ما باشیم:

تو خود حجاب خودی      حافظ از میان برخیز!

حضرت زمانی قیام خود رو آغاز خواهند کرد که امکان تحقق حکومت جهانی مبتنی بر همه ارزش‌های الاهی فراهم بشه؛ بنابراین، تا زمانی که اون امکان فراهم نشده، همچنان در پرده غیبت خواهند موند. این تصور اشتباهی که برخی از شیعیان، اهل سنت، مسیحیان و یهودیان مطرح کردند که برای ظهور منجی آخرالزمان باید به توسعه ظلم و فساد کمک کرد؛ زیرا، او زمانی ظهور می‌کند که جهان پر شده است از ظلم و بیداد، تصور اشتباهی است. برای کمک به ظهور منجی باید نسل‌هایی و افرادی رو تربیت کرد که آمادگی پذیرش حکومت اونو با تمام شاخص‌های الاهی داشته باشن. امام (رضوان الله تعالی علیه) انقلاب اسلامی‌رو به عنوان گامی‌ در راستای تربیت این نسل، در راستای زمینه‌سازی برای ظهور اون حضرت، تفسیر می‌کرد. این یک واقعیت، یکی از ابعاد اون حکومت، تحقق امنیت است؛ چیزی که بشر بیش از هر چیز دیگر به اون نیاز داره. اگر انسان همه امکانات رفاهی رو در اختیار داشته باشه؛ اما، از نعمت امنیت بی‌بهره باشه، لذتی از زندگی نخواهد برد؛ اما، اگر امنیت تحقق پیدا کرد، حتی امکانات اندک زندگی هم می‌تواند بسیار لذت بخش باشه. البته، امنیت ابعاد گوناگونی داره؛ یکی از ابعاد امنیت، امنیت اجتماعی است. این که انسان در جامعه‌ای که زندگی می‌کنه، از تعرض‌ها در امان باشه. خصلت انسان، خصلت تعدی و تجاوز بسیاری از فیلسوفان و متفکران در طول تاریخ. در توضیح فلسفه حکومت، این جمله رو تکرار کردند که چون انسان طبیعی تجاوزگری داره و به اون چه که خود دارد، اکتفا نمی‌کنه و به حریم دیگران تعدی می‌کنه؛ بنابراین، حکومتی لازم است تا انسان‌ها رو از تعدی و تجاوز به حریم دیگران منع کنه. غزالی در احیاء­العلوم، این بحث رو مطرح می‌کنه و فیلسوفان غربی هم این بحث رو به اشکال مختلف مطرح کردند. این واقعیتی است که طبیعت انسان زیاده خواه و این زیاده خواهی، باعث تعرض او به حریم دیگران می‌شه. بعد دیگر امنیت اجتماعی، امنیت اخلاقی است. وقتی که در جامعه و در روابط بین انسان‌ها در رعایت حقوق یکدیگر، مرزها مشخص باشه و افراد حدود خود را و دیگران را بشناسند و به اون احترام بگذارند، اون موقع است که ما به یک امنیت اخلاقی در کنار امنیت اجتماعی به عنوان بعدی از امنیت اجتماعی خواهیم رسید. اسلام با اون نگاه جامعی که به انسان داره، چون مصدر این دین خالق انسان است و همه ابعاد وجودی انسان رو بهتر از خود انسان می‌شناسد، به تمام ابعاد وجودی او آگاه و حد و مرزها رو تعیین کرده است. به تعبیر بعضی از روایات، برای هر چیزی مرزی است و کسی که از این حد خارج بشود، مجازات خواهد شد. یکی از این حدود، حد حجاب است که برادر عزیزمون آیاتش رو اشاره کردند و مفهومش رو توضیح دادند. البته، حجاب نه فقط به عنوان یک پوشش، بلکه به عنوان یک فرهنگ مطرح است. این نکته رو توجه کنید که پوشش نمادی از تمدن انسان‌ها است و به عنوان یک موجود متمدن، موجود جانداری است. به تعبیر منطقی، تنها حیوانی است که پوشش خودش رو انتخاب می‌کنه و این پوشش، پوشش طبیعی نیست؛ پوششی است که خود اون رو می‌سازد و انتخاب می‌کنه و این گزینش و انتخاب، نمایانگر شخصیت و نگرش او است. بنابراین، یک نمادی از هویت هر فرد پوشش او است، لباسی است که او انتخاب می‌کنه. مفاهیم اسلامی، مفاهیم وابسته به یک زمان و به یک مکان خاص نیست. اسلام دینی است برای همه زمان‌ها، همه مکان‌ها؛ بنابراین، مفاهیمی‌که در این دین آمده، قابلیت تطبیق در شرایط مختلف رو داره. به تعبیری، مفاهیمی جهان­شمول است که در موقعیت‌های مختلف قابل تطبیق است. یکی از اون مفاهیم، حجاب است. حجاب، یک مفهوم است، نه یک پوشش خاص، که این مفهوم در زمان و مکان‌های مختلف می‌تواند نمودهای گوناگونی داشته باشد. البته، معیارهای اون مشخص است. حجاب در حد مفهومی‌ عبارت است از: پوششی که مانع برانگیختن شهوت در جامعه می‌شود. اسلام وجود شهوت رو در جامعه انکار نکرده و این رو به عنوان یک امر مثبت تلقی کرده؛ اما، به اون جهت هدایت کرده تا این توان الاهی که در انسان قرار داده شده، صرف ساختن تعالی انسان بشه. این‌که پیغمبر اسلام (ص) در تعابیرشون وارد شده که من از دنیای شما چند چیز رو دوست دارم؛ یکیش نماز، که حضرت به اون عشق می‌ورزه گفت­وگوی او است با خدا؛ یکی عطر که روایات زیادی درباره علاقه پیغمبر به عطر داریم و یکی، زن، که پیامبر این رو بیان می‌کنه تا کسانی که به ویژه در مسیحیت تحریف شده، زن رو به عنوان نماد شیطان، نماد گمراهی، نماد جهالت معرفی می‌کردن. حضرت در مقابل اون جریان به عنوان پیغمبر آخرالزمان، به عنوان خاتم پیامبران، حب­النسا رو مطرح می‌کنه و می‌خواد بگه این اصلش بد نیست و ما اون‌طور نمی‌اندیشیم که مسیحیان فکر می‌کنن، که حتی امروز در این قرن بیست و یکم در کوه آتوس در یونان، که دِیر راهبان مسیحی ارتودوکس قرار داره، ورود هر موجود زنده مؤنثی به این جزیره آتوس ممنوع است. چرا اونا فکر می‌کنن که هر موجود زنده مونث، نماد شیطان و گمراهی است؟ پیغمبر اسلام با این تفکر مخالفت می‌کنه. در جامعه‌ای که دختران رو زنده به گور می‌کنن، پیامبر از کرامت زن سخن می‌گه و دست فاطمه (سلام الله علیها) رو می‌بوسه و اونو اونقدر احترام می‌کنه تا دیگران بفهمن زن ارزش داره. این‌ها صرفاً یک رفتار فردی نیست، یک پیام جهانی است. اسلام اصل انگیزه‌ها، اصل غرایض بشری رو انکار نمی‌کنه؛ اما، اون هدایت می‌کنه. حجاب عاملی است برای عفاف، عفاف حالتی است در جامعه که افراد حریم و حرمت خودشون رو حفظ کنند و حریم و حرمت دیگران رو حفظ کنن. اسلام به ما اجازه نمی‌ده به دیگران تعرض کنیم، نمی‌تونیم کسی رو بکشیم؛ اما، به ما اجازه نمی‌ده حتی به خودمون تعرض کنیم، خودمون رو بکشیم. اسلام به ما اجازه نمی‌ده آبروی دیگران رو ببریم و به ما اجازه نمی‌ده حتی آبروی خودمون رو ببریم. اسلام به ما اجازه نمی‌ده حرمت و حریم دیگران رو بشکنیم و به ما اجازه نمیده حرمت و حریم خودمون رو بشکنیم. حجاب، نوعی احترام به خود شخص است؛ به همین دلیل، آیه‌ای که برادر عزیزمون قرائت کردن، فرمودند که خداوند امر کرد به پیغمبر که به زنان و دخترانت و مومنین بگو که حجاب رو رعایت کنن. این حرمت احترام ارزشی است که برای زن مومن قرار داده شده؛ اما، حجاب، پوشش و پوشش، نماد تمدن، نماد شخصیت است. شما با انتخاب یک لباس هویت خودتون رو نشون می‌دید؛ اما، حجاب صرفاً یک پوشش نیست. امروز خیلی فراتر از اونچه که ما در این محدوده ممکن درباره حجاب قضاوت کنیم، بیرون قضاوت می‌شه. من یادم نمی‌ره شانزده سال پیش در قم، سفیر وقت فرانسه که تازه به ایران آمده بود، به قم آمد و با دو نفر در قم دیدار کرد. حضرت آیت الله مکارم که اون موقع مسؤولیت شورای مدیریت و حوزه رو بر عهده داشتن و من در اون جلسه‌ای که من با ایشون داشتم، اولین حرکتی بود که برای ممنوعیت حجاب در فرانسه اتفاق افتاده بود. جریان ممنوعیت حجاب در اروپا تازه آغاز شده بود. من به سفیر فرانسه گفتم: شما کشوری هستید که مدعی حقوق بشرید. پوشش انتخاب لباس، جز آزادی‌های اساسی انسان شما به عنوان مدعی حقوق بشر چطور مردم رو از انتخاب یک لباس منع می‌کنید. اگه یک زنی خودش حجاب رو انتخاب کرده، شما چطور جلوش رو می‌خواید بگیرید. خوب! دقت کنید چی جواب داد. ایشون اصلاً نیومد بگه که مثلاً ما طرفدار حقوق بشریم. این آزادی است یا نیست. اصلاً به این مسائل نپرداخت و به من گفت: در انقلاب کبیر فرانسه، هزاران شهید همین جمله رو به کار برد و گفت: ما هزاران شهید دادیم برای تشکیل یک حکومت سکولار و گفت: ما برای لایسیسم شهید دادیم، برای حکومت غیر دینی شهید دادیم. امروز اجازه نمی‌دیم هیچ عاملی، سکولاریسم و لایسیسم رو به خطر بیندازه. به اعتقاد ما این جمله سفیر فرانسه است که شانزده سال پیش گفت: به اعتقاد ما حجاب خطری است برای سکولاریسم، خطری است برای لایسیسم، یعنی: اونا حجاب رو فقط یک حرکت فردی نمی‌بینن؛ یک فرهنگ می‌بینن، فرهنگی که نه فقط یک محدوده خاصی از انسان‌ها رو تحت تأثیر قرار می‌ده، بلکه می‌تونه به صورت جدی خطری باشه برای کیان حکومت اون‌ها. شانزده هفده سال پیش، یعنی: سال 1993 میلادی، من در جنوب تایلند که مرکز مسلمانان تایلند است، با ماشین از جاده می‌رفتم، دیدم این بچه‌های کوچک از دبستان یا شاید پیش دبستان تعطیل شدن و همه محجبه کنار جاده دارن میرن. اون طلبه تایلندی که همراه و راهنمای من بود، گفت: اگر شما امروز حجاب می‌بینید توی تایلند، این مال بعد از انقلاب است. حجاب در بین مسلمانان تایلند قبل از انقلاب نبود و انقلاب اسلامی‌حجاب رو در دنیا زنده کرد. اگر امروز در خاور دور، زن‌های محجبه هستند، این نتیجه انقلاب اسلامی لندن است. دوستان می‌گفتند: ما از سال‌ها پیش در لندن بودیم و اصلاً در لندن محجبه‌ای نبود. امروز اگر شما در لندن زنان محجبه می‌بینید، بعضی از شهرهای انگلیس، مثل بیرمنگام، زن‌های محجبه خیلی فراوان­تر از زن‌های بی‌حجاب شدن و حجاب به صورت یک فرهنگ داره در دنیا توسعه پیدا می‌کنه. اگر ما امروز در ایران نگران حجاب و عفافیم، نه به دلیل این‌که حجاب و عفاف در ایران در مقایسه با کشورهای غیراسلامی‌ یا حتی کشورهای اسلامی‌ضعیف‌تر؛ نگرانی ما از این است که ایران به عنوان پرچم دار انقلاب اسلامی، به عنوان منادی ارزش‌ها و مفاهیم اسلامی باید در همه چیز نمونه باشه، از جمله در فرهنگ حجاب و عفاف. اگر امروز از مسأله توسعه حجاب، تقویت حجاب، تقویت فرهنگ صحبت می‌شه، به این معنا نیست که خدایی نکرده بی‌حجابی کشور رو فراگرفته، نه! به این معنا که خدایی نکرده بی‌عفتی کشور رو فرا گرفته، نه! کشور ما در مجموع عفیف‌ترین جامعه‌ای است که من در دنیا می‌شناسم؛ اما، توقع از پیروان اهل بیت (علیهم السلام) توقع از منتظران امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بیش از این و این، امری نیست که یک فرد، یک گروه و یک سازمان بتواند اون رو به انجام برسونه. این یک مشارکت ملی نیاز داره برای تحقق توسعه فرهنگ و حجاب و عفاف و درک صحیحی از این فرهنگ که در واقع ارتقای جایگاه زن در جامعه است. ای کاش فرصت بود بعضی از چیزها رو برای شما بیش‌تر نقل کنم. نماینده مجلس انگلستان، خانمی خیلی معروف در انگلستان است. چند سال پیش به ایران آمده و مدتی مونده و بعد که برگشته انگلستان، در روزنامه گاردین مقاله‌ای در مورد جایگاه زن در ایران نوشته و گفته این حرف‌ها که رسانه‌های غربی می‌زنه که زن در ایران جایگاه بدی داره و به زن ظلم می‌شه، دروغ است و بعد شروع کرده به دادن آمار و گفته تعداد زنان ایرانی که در موقعیت‌های سیاسی هستند، از تعداد زنان انگلیسی که در موقعیت‌های مشابه هستن، بیش‌ترِ؛ تعداد زنان ایرانی که در موقعیت‌های علمی قرار دارن، از تعداد زنان انگلیسی که در موقعیت مشابه قرار دارن، بیش‌ترِ؛ آمار داده و بعد در کنار این‌ها در مورد امنیت در ایران صحبت کرده و گفته در حالی که من در انگلستان ساعت هشت شب به بعد جرات نمی‌کنم در خیابون تنها قدم بزنم، تو ایران تا نیمه شب هم تنها بدون هیچ هراسی می‌تونم قدم برنم و بعد صحبت می‌کنه در مورد امنیتی که وجود داره در ایران برای زن. این گزارش حدود شش هفت سال پیش در گاردین منتشر شده اون‌چه که امروز ما رو نگران می‌کنه و این مسأله ساده و کوچکی نیست، مسأله‌ای است که در تاریخ ما دیدیم که با همین عنصر، اسلام رو از بعضی مناطق کاملاً پاک کردن. اگر شما امروز برید به اسپانیا، نشان چندانی از اسلام نمی‌بینید. البته، بعد از انقلاب اسلامی و در سال‌های اخیر، جنبش‌های جدید اسلام­گرا در اسپانیا رشد کرده و وقتی می‌رید جنوب اسپانیا، قرناته، گرانادا و مناطق دیگر جنوب که روزگاری در اختیار مسلمانان بوده، حکومت‌های شیعه در اون منطقه حکومت می‌کردند، حتی شما چیزی از اسلام نمی‌بینید، چنان که وقتی در گرادانا تو مسجد مسلمانان پرسیدم چقدر مسلمان باقی مونده از مسلمانان اسپانیا، مسؤول مسجد به من گفت: ما خیلی هستیم. گفتم: چقدر؟ گفت: نزدیک هزار نفر می‌شیم؛ نسل مسلمانان رو منقرض کردن. وقتی به تاریخ آندولوس برگردید، می‌بینید اینا با چه چیزی این کارو کردن. آیا با جنگ و فشار سیاسی، نه کاری که اینا کردن، فساد اخلاقی بود در جامعه اسلامی با توسعه فساد اخلاقی اینا تونستن اسلام رو از آندولوس محو کنن. آندولوس، مهد دانشمندان بزرگ اسلامی است. بزرگ‌ترین عارف اسلامی، ابن عربی آندلوسیس، شخصیت‌های بزرگ تاریخی و اسلامی در آندولوس پرورش پیدا کردن؛ اما، امروز هیچ اثری از اسلام نیست. این چیزی نیست که تحققش در ایران اسلامی محال باشه و برای این‌که ما بتوانیم فرهنگ حجاب و عفاف رو در جامعه به صورت مردمی توسعه بدیم، همه آحاد جامعه وظیفه دارن به صورت نظامی و انتظامی و به لحاظ حکومتی تمام مسؤولین و دست‌اندرکاران حکومت مسؤولیت دارن. از یک طرف، ما باید در رسانه، فرهنگ حجاب و عفاف رو توسعه بدیم. متأسفانه ما در این ناحیه به شدت ضعیفیم. من بارها به مسؤولین رسانه ملی این نکته رو تذکر دادم که شما و هنرمندان‌تان به اشکال مختلف با ظرافت‌های هنری عفاف و حجاب رو زیر سؤال می‌برن. بخش زیادی از فرهنگ جامعه امروزی تحت تأثیر رسانه است و برداشت مثبتی نسبت به بی حجابی و بی‌فرهنگی ضد حجاب باشه. این ضدّ حجاب در کنار این فرهنگ­سازی و کار فرهنگی که متأسفانه تو این قسمت مشکل جدی وجود داره، کار قانونی باید صورت بگیره. اسلام در کنار توصیه‌های اخلاقی و شخصی همیشه دستور داره و وظایف اجتماعی و سیاسی برای حکومت داره. قوانین باید قوانین کامل و درستی باشه که این مسؤولین قانون‌گذاران و پلیس نیروی انتظامی، به عنوان مجری و ضابط قانون باید هم قانون رو درست بشناسه و هم درست به اون عمل کنه. من نکته رو عرض کنم که پلیس هر جامعه‌ای، نماینده نظام اون جامعه و نماینده حکومت اون جامعه است. در دید افکار عمومی مردم، چند نفر مستقیم با رییس جمهور و وزیر با اعضای پارلمان ارتباط دارن. اون بخشی که با مردم مستقیماً ارتباط پیدا می‌کنه و مجری قانون، بخش وسیعی در ارتباط با پلیس، پلیس جمهوری اسلامی ایران باید نماینده کامل نظام جمهوری اسلامی‌ایران باشه، چه به لحاظ اخلاقی و چه به لحاظ معرفتی باید وقتی با یک شخصی برخورد می‌کنه، آگاهی اون نسبت به اسلام و به قوانین و رفتار خردمندانه و انسانی او دیگران رو تحت تأثیر قرار بده. البته، این اقدام باید در حفظ قانون، از جمله در حوزه عفاف و حجاب حمایت بشه و اگر نقصی وجود داره، این نقص و کاستی باید ناصحانه مطرح بشه؛ اما، نباید پلیس به عنوان مجری قانون در جامعه تضعیف بشه. اگر ما بتوانیم یک برنامه­ریزی جامع برای توسعه فرهنگ حجاب در کشور انجام بدیم و همه نهادهای دست‌اندرکار جامعه مسؤولیتشان رو به درستی بشناسن و به وظیفه خود عمل کنن، اون موقع است که ما شاهد جامعه‌ای خواهیم بود که زمینه­ساز ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) خواهد بود و می‌توانیم امیدوار باشیم که این حکومت و این انقلاب به انقلاب جهانی اون حضرت متصل بشه و اگر خدایی ناکرده ما صلاحیت‌هامون رو از دست بدیم، در درون خانه‌های ما فساد به اشکال مختلف رخنه کنه، در بین ما روابط نادرست توسعه پیدا کنه، از درون پوسیده بشیم، هیچ تضمینی برای بقای ما نخواهد بود؛ اما، اگر ما تلاش کنیم به عنوان فردی از خانواده، به عنوان فردی از جامعه، روابط خودمون رو با دیگران بر اساس ارزش‌های اسلامی سامان دهیم، اون موقع است که مورد نصرت الاهی قرار خواهیم گرفت: «ان تنصر الله ینصرکم و یثبت اقدامکم»؛ اون موقع است که وقتی پرونده ما رو به امام زمان (عجل­الله تعالی فرجه­الشریف) عرضه می‌کنن، طبق روایات، دوشنبه‌ها و پنج‌شنبه‌ها پرونده اعمال ما بر امام زمان (عجل­الله فرجه­الشریف) عرضه می‌شه نزدیک غروب، همین حالا، پرونده اعمال ما، پرونده این روزی که داریم پشت می‌گذاریم، خدمت امام زمان (عجل­الله تعالی فرجه­الشریف) خواهد بود. به خودمون و رفتارمون برگردیم و ببینیم امروز در این لحظاتی که در آستانه سالگرد ولادت اون بزرگوار هستیم، وقتی پرونده ما رو اون حضرت مرور می‌کنه، آیا اعمال ما اون بزرگوار رو شاد می‌کنه؟ آیا باعث می‌شه که اون حضرت دست دعا بلند کنه و برای ما دعا کنه، یا خدایی نکرده دل حضرت رو می‌شکنیم! ما محبان او هستیم، سزاوار نیست دل محبوب رو بشکنیم؛ پس، این دقایق غروب همه با هم تصمیم بگیریم که اگر در خودمان نقصی وجود دارد، اگر در خانه ما کاستی است، اگر در محیط اداره و مدرسه ما ضعفی است، ما می‌توانیم اون رو رفع کنیم. تصمیم بگیریم که در این راه، همه توان خودمون رو بگذاریم و این رو بدانیم که دعای امام زمان (عجل­الله تعالی فرجه­الشریف) همراه ما است، نصرت الاهی همراه ما است. بدانیم همه قدرت‌های خداوندی در مسیری که ما قرار بگیریم، در اون مسیر به یاری ما خواهند آمد؛ پس، این لحظات دست دعا بلند کنیم و ان‌شاءالله از خداوند بخواهیم که ما رو در این امر مهم یاری کنه.

به حق صلوات بر محمّد و آل محمّد(ص)